KONU: Yeni Torba Kanun ile Vergi Kanunlarında Öngörülen Düzenlemeler. "Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" başlıklı Yeni Torba Kanun Tasarısı 27 Eylül 2017 tarihinde TBMM’ye sunulmuştur. Bu sirkülerimizde vergi uygulamalarında yapılması öngörülen düzenlemeler Kanun bazında özetlenmektedir.
A) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Düzenlemeleri 1) Kira gelirlerinde uygulanan %25’lik götürü gider oranının %15’e düşürülmesi Bu Kanunun 15 inci maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Giderler” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yapılması öngörülen değişiklik ile gayrimenkul sermaye iratlarına yönelik olarak mükelleflerin gerçek giderlerine karşılık olmak üzere hasılatlarının %25'i oranında uygulanmakta olan götürü gider oranı %15'e düşürülmektedir. Yürürlük tarihi: 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde. 2) Kurumlarda dağıtılmayan kar paylarına stopaj uygulaması Bu Kanunun 16 ncı maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94 üncü maddesinde yapılması öngörülen değişiklik ile elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar sermayeye eklenmeyen ve/veya kar dağıtımına da konu edilmeyen dağıtılabilir kurum kazançlarından kurum bünyesinde tevkifat yapılması yönünde düzenleme yapılmaktadır. Madde ile getirilen düzenleme kapsamında tevkifata tabi tutulduktan sonra söz konusu kazançların;
düzenlenmektedir. Yürürlük tarihi: Bu Kanunun yayımlandığı tarihten sonra verilmesi gereken kurumlar vergisi beyannamelerinin ait olduğu hesap döneminde elde edilen kurum kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde. 3) Gelir Vergisi tarifesindeki %27 oranının %30’a çıkarılması. Bu Kanunun 17 nci maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Esas Tarife” başlıklı 103 üncü maddesinde yer alan %27 oranı %30’a çıkarılmaktadır. Ayrıca mezkur madde ile gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir dilimi buna göre aşağıdaki şekilde revize edilmektedir.
Yürürlük tarihi: 1/1/2017 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir. Ancak yine bu Kanunun geçici 3 üncü maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yapılan düzenlemenin 1/1/2018 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirleri için uygulanacağı,dolayısıyla anılan maddeyle yapılan değişikliğin 2017 yılında elde edilen ücret gelirleri için uygulanmayacağına ilişkin düzenleme yapılmaktadır. 4) 1.404,06 TL net asgari ücretin altında kalanlara ilave ödeme yapılması Bu Kanunun 18 inci maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununa eklenmesi öngörülen Geçici 87 nci madde ile sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere ödenen 1.404,06 TL net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile 2017 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutarın, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca yine bu madde ile mezkur maddenin yayımı tarihinden önce birinci fıkra hükmünde yer alan esaslara göre ilave asgari geçim indirimi uygulanamaması nedeniyle çalışanlarca fazla ödenen vergilerin maddenin yayımı tarihinden sonra verilecek muhtasar beyannameler üzerinde hesaplanan vergiden mahsup edilmek suretiyle çalışanlara ödenmek üzere vergi sorumlularına reddolunması sağlanmaktadır. Yürürlük tarihi: 1/9/2017 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde.
B) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Düzenlemeleri 1) Bazı şirketler için kurumlar vergisi oranının %22’ye çıkarılması Bu Kanunun 95 inci maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanu'nun "Kurumlar vergisi ve geçici vergi oranı" başlıklı 32 nci maddesinde yapılması öngörülen düzenleme ile bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında faaliyette bulunan sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden %22 oranında kurumlar vergisi alınacağı düzenlenmekte ve bu şekilde belirlenen kurumlar vergisi oranını değiştirme hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmektedir. Yürürlük tarihi: 1/1/2018 tarihinden sonra verilmesi gereken beyannamelerde beyan edilmesi gereken kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde. 2) 2018 takvim yılında yatırım teşvik belgesi kapsamında münhasıran imalat sanayiinde gerçekleştirilecek yatırım harcamalarına ilişkin oranlar Hatırlanacağı üzere, 6770 sayılı Kanun’un 30 uncu maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 9 uncu madde ile mükelleflerin 2017 takvim yılında gerçekleştirdikleri imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için, yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlara sağlanan yatırıma katkı oranının ilave 15 puana kadar artırılabilmesi, kazanca yüzde 100’e kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanabilmesi ve yatırım döneminde hak edilecek yatırıma katkı tutarının yüzde 100’ünün diğer faaliyetlerden elde edilen kazançtan indirilebilmesine imkân sağlanması yönünde Bakanlar Kuruluna yetki verilmişti. Bu Kanunun 96 ncı maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "2017 takvim yılında" ibaresi ''2017 ve 2018 takvim yıllarında" şeklinde değiştirilerek, imalat sanayii yatırımları için Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi kapsamındaki yatırım teşviklerinden daha yüksek oranlarda faydalanılmasına imkân veren düzenlemenin 2018 yılında da uygulanmasına imkân sağlanmaktadır. Yürürlük tarihi: Yayımın tarihinde. 3) Taşınmazların satışından doğan kazançlara uygulanan %75’lik istisna oranının %50’ye indirilmesi Bu Kanunun 94 üncü maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 5 inci maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Maddenin birinci fıkrasının; -(a) bendiyle kurumların iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançlarına uygulanan %75’lik istisna %50'ye indirilmektedir. Yürürlük tarihi: Yayımı tarihinde. 4) Bankalara borçlu olanların ve bunların kefillerinin, bu borçlara karşılık olarak taşınmaz ve iştirak hisselerinin bankalara devrinden doğan kazançları ve bankaların bu varlıkları elden çıkartmalarından doğan kazançlarına tanınan kurumlar vergisi istisnası, finansal kiralama ve finansman şirketlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi Aynı fıkranın (b) bendiyle, 5520 sayılı Kanunun beşinci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan ve bankalara borçlu olanların ve bunların kefillerinin, bu borçlara karşılık olarak taşınmaz ve iştirak hisselerinin bankalara devrinden doğan kazançları ve bankaların bu şekilde elde ettikleri kıymetlerin satışından doğan kazançlarına tanınan kurumlar vergisi istisnası, banka dışı finansal kurumlar olan finansal kiralama ve finansman şirketlerini de kapsayacak şekilde genişletilmektedir. Ayrıca mevcut düzenlemede yer alan %75 istisna oranı taşınmazlar için %50, diğer kıymetler için %75 olarak yeniden belirlenmektedir. Yürürlük tarihi: 1/1/2018 5) Risturn istisnası hükümlerinin kaldırılması Aynı fıkranın (c) bendiyle, kooperatiflerin muafiyetine ilişkin yapılan yeni düzenleme çerçevesinde, kooperatiflerin ortak içi işlemleri nedeniyle kurumlar vergisi hesaplanması ve ödenmesi gerekmeyeceğinden 5520 sayılı Kanunun beşinci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde düzenlenen risturn istisnasında üretim ve kredi kooperatiflerine ilişkin düzenleme yersiz kalmaktadır. Bu nedenle anılan kooperatiflere ilişkin risturn istisnası hükümleri mevcut düzenlemeden çıkarılmaktadır. Yürürlük tarihi: 1/1/2018 6) Kooperatiflerde muafiyet uygulaması Bilindiği üzere, mevcut uygulamaya göre kooperatifler ortak dışı işlem yaptıktan takdirde muafiyetlerini kaybetmekte ve kurumlar vergisi mükellefi olarak vergiye tabi tutulmaktadırlar. Bu durum, kooperatiflerin istisnai nitelikteki ortak dışı işlemleri nedeniyle muafiyetten mükellefiyete geçmelerine sebep olmakla birlikte vergi idaresince yapılan tespitler neticesinde cezalı tarhiyatlara da muhatap olmaları sonucunu doğurabilmektedir. Bu Kanunun 93 üncü maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Muafiyetler başlıklı 4 üncü maddesinin kooperatiflere ilişkin “k bendinde” yapılması öngörülen değişiklik ile kooperatiflerde ortak dışı işlemlerden ne anlaşılması gerektiğine madde metninde yer verilmekte, kooperatiflerin faaliyetlerinin icrasına mahsus olarak iktisap ettikleri demirbaş, makine, teçhizat, taşıt vb. maddi duran varlıklarının ekonomik ömürlerini tamamladıktan sonra elden çıkarılmalarının ortak dışı işlem olarak kabul edilmeyeceği düzenlenmektedir. Aynca kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle muafiyetlerini kaybetmemelerine ve bu işlemlerinden doğan kazançlannm kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayn bir iktisadi işletme nezdinde Maliye Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde vergilendirilmesine ilişkin düzenleme yapılmaktadır. Yürürlük tarihi: 1/1/2018
C) 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Düzenlemeleri 1) Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından katma değer vergisi mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetler Bu Kanunun 48 inci maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Vergi Sorumlusu başlıklı 9 uncu maddesinde değişiklik yapmak suretiyle Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından katma değer vergisi mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin katma değer vergisinin, Avrupa Birliği uygulamalarına benzer şekilde, bu hizmeti sunanlar tarafından beyan edilip ödenmesi amaçlanmaktadır. Yürürlük tarihi: Yayımlandığı ayı izleyen aybaşında. 2) Roaming hizmetlerine ilişkin istisna uygulaması Bu Kanunun 49 uncu maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun istisnalara ilişkin 17 nci maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle cep telefonu abonelerinin yurtdışında yaptıkları kullanımlara ilişkin yurtdışında bulunan operatör tarafından, yurtiçindeki operatöre verilen roaming hizmetine ilişkin bedel ile bu bedelin yurtiçindeki operatör tarafından aboneye yansıtılması, katma değer vergisinden istisna edilmektedir. Dolayısıyla söz konusu hizmetlere ilişkin bedeller, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39 uncu maddesindeki hüküm gereğince özel iletişim vergisinden de istisna olacaktır. Yürürlük tarihi: Yayımlandığı ayı izleyen aybaşında. 3) Finansal kiralama ve finansman şirketlerine yapılan teslimler Ayrıca, aynı kanun maddesiyle, bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin bankalara devir ve teslimlerinde tanınan katma değer vergisi istisnası, finansal kiralama ve finansman şirketlerine yapılan devir ve teslimlerde de uygulanması sağlanmaktadır. Yürürlük tarihi: 1/1/2018 4) İmalat sanayii yatırımlarına ilişkin inşaat harcamaları dolayısıyla yüklenilecek katma değer vergisinin iadesi uygulamasının 2018 yılında da sürdürülmesi Bu Kanunun 50 nci maddesiyle, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun imalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgelerine ilişkin geçici 37 nci maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle imalat sanayii yatırımları üzerindeki katma değer vergisinden kaynaklı finansman yükünü gidermek amacıyla bu yatırımlar nedeniyle 2017 yılında yapılacak inşaat harcamaları dolayısıyla yüklenilecek katma değer vergisinin iadesi uygulamasının 2018 yılında da sürdürülmesi amaçlanmaktadır. Yürürlük tarihi: Yayımı tarihinde. 5) (FATİH) Projesi kapsamında yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin başta katma değer vergisi olmak üzere, diğer vergi ve benzeri mali yükümlülüklerde istisna sağlanması Bu Kanunun 51 inci maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanununa eklenmesi öngörülen geçici 38 inci madde ile Eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi kapsamında yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin başta katma değer vergisi olmak üzere, diğer vergi ve benzeri mali yükümlülüklerde istisna sağlanmak suretiyle idare ve proje yüklenicilerinin maliyetlerinin düşürülerek, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından bu Proje kapsamında yapılacak harcamaların azaltılması amaçlanmaktadır. Yürürlük tarihi: Yayımı tarihinde.
D) 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Düzenlemeleri Bu Kanunun 25 inci maddesiyle, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2 nci maddesine eklenen hükümle taşıtın teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde, hesaplanacak özel tüketim vergisi hariç, katma değer vergisi matrahını oluşturan değerler taşıt değeri olarak tanımlanmaktadır. Yürürlük tarihi: 1/1/2018 Bu Kanunun 26 ncı maddesiyle, otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin vergilendirme usulü değiştirilerek mevcut vergilendirme ölçütlerine taşıt değeri de eklenmektedir. Mevcut tarife, 2017 yılı ve eski model taşıtlar için uygulanmak üzere geçici maddede (I/A) sayılı tarifede düzenlenmekte, 1.1.2018 tarihinden itibaren kayıt ve tescil edilen taşıtlar için ise (I) sayılı tarifede yapılan değişiklik uygulamaya konulmaktadır. Diğer taraftan motosikletlerin vergilendirilmesinde ölçütler değiştirilmemekte ve mevcut tarifede yer alan, "Taşıt Değeri" ve "Satır Numarası" sütunları olmaksızın, vergi tutarları korunmaktadır.
|
